Pies wymiotuje – czyli co robić jak karma wraca?

Wymioty to często objaw, który bardzo mocno niepokoi właścicieli zwierząt. Nic dziwnego, widok, kiedy pies wymiotuje białą pianą, żółcią czy pokarmem to nic przyjemnego. Wymioty u psa stanowią odruch obronny organizmu. Przyczyn może być bardzo dużo i nie wszystkie muszą być bezpośrednio związane z przewodem pokarmowym. Nie wszystkie z nich muszą też oznaczać ciężką chorobę. Jak więc rozpoznać, kiedy wymioty u psa powinny nas martwić? Które niepokojące objawy towarzyszące wymiotom są alarmujące? Kiedy sytuacja wymaga wizyty u lekarza weterynarii?

Proces wymiotów u psa składa się z 3 etapów:

• Nudności – z początku pies wykazuje wyraźny niepokój, intensywnie się ślini, oblizuje i mlaska.
• Dławienie – następnie dochodzi do skurczu mięśni brzucha, klatki piersiowej, mięśni żołądka i mocnej pracy przepony. Obserwujemy pogłębione oddechy – rytmiczny odruch dławienia – co wzmacnia sam odruch wymiotny.
• Opróżnienia żołądka – wtedy już możemy zaobserwować samo pozbycie się zawartości żołądka (kwaśna treść pokarmowa) lub dwunastnicy (gdy pies wymiotuje żółcią, odczyn treści jest raczej obojętny).

Możemy wyróżnić takie rodzaje wymiotów jak:

• Wymioty jednorazowe – zazwyczaj nie powinny wzbudzać nadmiernego niepokoju. Przyczyna wymiotów może być różna: zbyt łapczywe jedzenie, piciem lub przejedzenie, choroba lokomocyjna czy spożycie nadmiernej ilości trawy.
• Wymioty ostre – wymioty, które pojawiają się nagle i mogą trwać kilka dni. Nie powinno się ich bagatelizować, bo mogą być oznaką poważniejszych dolegliwości. W grę może wchodzić poważna alergia pokarmowa czy zapalenie żołądka.
• Wymioty przewlekłe – trwają nawet kilka tygodni, występują nieregularnie i wymagają bezwzględnej kontroli lekarskiej oraz szerokiej diagnostyki, szczególnie jeśli towarzyszą im takie objawy, jak: gorączka, osłabienie organizmu i brak apetytu.
• Wymioty kałowe – mogą występować przy zaparciach lub niedrożności przewodu pokarmowego. Polegają na usuwaniu treści jelitowej przez jamę ustną.
• Wymioty krwiste – zawsze powinny wymagać wizyty w gabinecie weterynaryjnym! Kiedy pies wymiotuje krwią, jest to bardzo groźny objaw. Może tu chodzić na przykład o niebezpieczne zapalenie jelit. Dokładniej omawiamy to w dalszej części tekstu.
• Wymioty żółcią – może być to żółć z dwunastnicy lub żółtawy kolor soków żołądkowych, czasem pies wymiotuje pianą.

Odpowiedzmy sobie zatem na to nurtujące pytanie…

Dlaczego karma wraca?

Od potencjalnej przyczyny wymiotów, zależy nasze dalsze postępowanie. Pojawienie się ostrych wymiotów u psa wymaga konsultacji i szybkiej diagnostyki w gabinecie weterynaryjnym. Przeprowadzany jest wywiad z opiekunem, badanie kliniczne pacjenta i na tej podstawie podejmowana jest decyzja, co do dalszego postępowania, czyli czy wykonywane jest badanie usg, zdjęcie rentgenowskie czy też badania krwi i jakie leki można podać psu. Powstrzymanie wymiotów jest o tyle istotne, że zaburzają one równowagę elektrolitową w organizmie. Ważne jest też intensywne nawodnienie psa.

Jeśli występuje taka konieczność to oprócz środków przeciwwymiotnych, podawane są zazwyczaj również leki osłonowe, rozkurczowe i przeciwzapalne. Diagnostyka przyczyny wymiotów bywa bardzo długa i nie zawsze daje jednoznaczne odpowiedzi po pierwszych badaniach. Często konieczne jest wykonanie badań dodatkowych.

Pies wymiotuje niestrawionym pokarmem

Wymioty niestrawioną treścią pokarmową mają bardzo dużo przyczyn. Jeśli następują one w bardzo szybkim czasie po posiłku, mogą być związane z patologiami w obrębie przełyku: podrażnienia, stany zapalne, urazy lub nawet tzw. przełyk olbrzymi, czyli zaburzenie motoryczne, w którym występuje niedowład lub porażenie ściany przełyku, przez co pokarm nie przesuwa się dalej w stronę żołądka, ale jest zwracany z powrotem. Nie są to jednak typowe, charakterystyczne wymioty z pracą tłoczni brzusznej, a bardziej ulewanie się pokarmu. Może być to schorzenie wrodzone lub nabyte, jednak przyczyna nie została jeszcze do końca ustalona.

Wymioty niestrawionym pokarmem zdarzają się także w związku z nietolerancją pokarmową. By ustalić przyczynę wymiotów, wskazane jest przeprowadzenie diety eliminacyjnej.

Pies wymiotuje krwią

Krwawe wymioty są zawsze niebezpiecznym objawem. Mogą pojawiać się w przypadku wystąpienia wrzodów żołądka czy dwunastnicy, krwotoku wewnętrznego, po spożyciu trutki, w przypadku zmian nowotworowych czy w przypadku bardzo silnego zapalenia żołądka lub zapalenia jelit. Czasem krew może pojawić się w związku ze skaleczeniem ostrym przedmiotem lub ostrym fragmentem jedzenia (np. kości) lub pochodzić z układu oddechowego, co opiekun psa może zinterpretować jako krwawe wymioty. Dlatego tak ważne jest ustalenie samej przyczyny wymiotów – leki przeciwwymiotne nie pomogą przecież na sam krwotok wewnętrzny lub na chorobę układu oddechowego.

Połknięcie ciała obcego przez psa

Jeżeli w badaniu obrazowym okaże się, że w przewodzie pokarmowym naszego psa znajduje się ciało lub ciała obce, często wymagana jest interwencja chirurgiczna lub zabieg endoskopowy (polegający na wprowadzeniu kamery i specjalnych „szczypiec” przez jamę ustną i wyciągnięcie ciała obcego bez otwierania powłok brzusznych).

Decyzja o metodzie usunięcia tego problemu, zależy od tego co zostało zjedzone. Przy odrobinie szczęścia i niewielkim upływie czasu od zjedzenia, wystarczy wywoływanie wymiotów. Najbezpieczniej jest przeprowadzić to w gabinecie weterynaryjnym. Co do badań obrazowych – niestety nie każde ciało obce cieniuje (czyli jest widoczne) na zdjęciu rentgenowskim. Czasem konieczne jest podanie kontrastu, aby uwidocznić występującą niedrożność.

Pies wymiotuje żółcią

Żółć produkowana jest w wątrobie i uwalniana do dwunastnicy. Umożliwia dalsze trawienie pokarmu – przede wszystkim tłuszczy. Jeśli pies wymiotuje żółcią, może to być spowodowane wrzodami, wskazywać na zapalenie żołądka albo zapalenie jelit. Wymioty pojawiają się też w wyniku podrażnienia przewodu pokarmowego lub od podania niektórych leków. Jeżeli takie wymioty u psa nie są jednorazowym wybrykiem należy udać się na dokładniejsze badania do lekarza weterynarii. Wystąpienie wymiotów tego rodzaju może wynikać także z choroby wątroby lub nerek.

Czasem mogą zdarzyć się także żółte wymioty pianą. Może się tak dziać, kiedy pies dostaje posiłki w zbyt dużych odstępach czasu – soki żołądkowe zaczynają podrażniać błonę śluzową żołądka i powodować odruch wymiotny.

Pies wymiotuje pianą

Biała piana często oznacza silnie spienioną ślinę. Kiedy nasz pies wymiotuje śliną, często spowodowane jest to infekcjami gardła, migdałków lub po prostu górnych dróg oddechowych. Podrażnienie błony śluzowej spowodowane jest występującym na jej powierzchni stanem zapalnym. Zazwyczaj nie występuje wtedy zwrócenie treści pokarmowej. Często tego rodzaju odruchy można zaobserwować w przebiegu kaszlu kennelowego. Choroby układu oddechowego mogą powodować dodatkowo takie objawy, jak: gorączka, apatia i brak apetytu.

Zapalenie trzustki, a wymioty u psa

Zapalenie trzustki jest szczególnie niebezpieczną chorobą – postać ostra stanowi nawet zagrożenie życia psa. W trzustce produkowane są niektóre enzymy trawienne, odpowiada ona za neutralizowanie kwaśnego pH soków z żołądka, wspomaga witaminy B12 i zapobiega rozwojowi bakterii na początku jelita cienkiego. Odpowiada także za produkowanie niektórych hormonów i zapewnienie stabilnego poziomu gospodarki cukrowej w organizmie. Objawy ostrego zapalenia występują nagle, wiążą się z utratą apetytu, wymiotami, biegunką. Można zaobserwować wyraźny ból brzucha, pies może wyginać grzbiet, mieć przyspieszony oddech i gorączkę. W diagnostyce oprócz badania usg, wskazane jest także wykonanie poszerzonych badań krwi. Ważny jest jak najszybszy kontakt z lekarzem weterynarii i sprawna diagnoza.

Pasożyty, a wymioty u psa

Jeśli chodzi o pasożyty to u psów najczęściej zdarzają się wymioty glistą psią. Wynika to z faktu, że w swoim cyklu życiowym larwy przedostają się z przewodu pokarmowego do naczyń krwionośnych, skąd mogą trafić do różnych organów (nawet oczu czy mózgu). Gdy trafią do płuc, prowokują żywiciela do odruchu kaszlu, dzięki czemu trafiają do gardła, a po przełknięciu – do przewodu pokarmowego, gdzie mogą rozwijać się dalej. Podrażniają przewód pokarmowy, produkują toksyny i mogą bezpośrednio powodować wymioty u psa.

Rozszerzenie, skręt żołądka i skręt jelit

Rozszerzenie i skręt żołądka i jelit jest sytuacją poważnie zagrażającą życiu psa. Objawy pojawiają się nagle, stan zwierzaka pogarsza się bardzo szybko. Można zaobserwować odruch wymiotny u psa – jednak jest on bezskuteczny, nie występuje zwrócenie treści pokarmowej. Pies intensywnie się ślini, a obrys jego brzucha zwiększa się jak napompowany balon. Występuje znacznie osłabienie, często prowadzące do utraty przytomności.

Do rozszerzenia dochodzi gdy w żołądku nagromadzi się powietrze połykane razem z pokarmem oraz gazy fermentacyjne. Żołądek obraca się i skręca wokół własnej osi, niejednokrotnie ciągnąc za sobą także śledzionę. Uniemożliwia to usunięcie z żołądka treści pokarmowej i gazów, a ogromny żołądek uciska na przeponę i utrudnia oddychanie. Zablokowane są także naczynia krwionośne, więc krew nie dopływa do niektórych narządów jamy brzusznej, a do układu krwionośnego uwalniane są toksyny. Może to prowadzić do wstrząsu, martwicy lub pęknięcia śledziony i żołądka, a w dalszej konsekwencji do śmierci psa.

Najbardziej narażone są psy o wąskiej i głębokiej klatce piersiowej.

wymioty przed i po znieczuleniu ogólnym

Wymioty u psa pojawiają się także po podaniu niektórych środków znieczulających, dlatego tak istotne jest by przed zabiegami wymagającymi anestezji zwierzę było bezwzględnie na czczo i nie spożywało posiłku 12 godzin przed zabiegiem. U nieprzytomnego lub półprzytomnego psa, wymioty stanowią poważne niebezpieczeństwo ze względu na ryzyko zachłystowego zapalenia płuc.

Jak możesz pomóc psu, kiedy zaobserwujesz u niego wymioty?

Przede wszystkim musisz ocenić kilka ważnych kwestii, żeby zdecydować czy sytuacja wymaga natychmiastowej wizyty u lekarza weterynarii czy nie. Bezwzględnie wizyta będzie konieczna w przypadku, kiedy obok tego, że pies wymiotuje, zauważymy dodatkowo pogorszenie ogólnego samopoczucia psa, bolesność brzucha, znaczne wzdęcia, a także jeśli w samych wymiotach zauważysz cokolwiek podejrzanego (np. krew!) lub jeśli podejrzewasz spożycie jakiejś trutki bądź ciała obcego.

Podczas wizyty u lekarza weterynarii z właścicielem przeprowadzany jest dokładny wywiad, dlatego warto zapamiętywać każdy szczegół, a nawet sobie zapisywać, robić zdjęcia czy filmy. To wszystko może okazać się bardzo pomocne, bo nawet jeśli sami czegoś nie zauważymy to być może na zdjęciu czy filmie zauważy to lekarz weterynarii. Przede wszystkim warto od razu ustalić najważniejsze kwestie i warto mieć je w pamięci w razie wystąpienia wymiotów u psa:

• Jak często pies wymiotuje?
• Od kiedy pies wymiotuje?
• W jakiej sytuacji pies wymiotuje?
• Czy występują jakieś dodatkowe objawy i zmiany zachowania?
• Czym pies wymiotuje (zabarwienie, treść pokarmowa, piana, śluz, cokolwiek-czego-nie-powinno-tam-być)?
• Po jakim czasie od spożycia pokarmu występują wymioty u psa?
• Czy pies ma apetyt pomimo wymiotów i czy pije wodę?
• Czy występowały jakiekolwiek zmiany w żywieniu psa w ostatnim czasie?
• Czy istnieje ryzyko, że pies mógł coś zjeść na spacerze lub w domu czy ogrodzie?
• Czy jako właściciel podejrzewasz jakąś przyczynę wymiotów u psa?

Jeśli ocenisz, że sytuacja nie wymaga wizyty w gabinecie weterynaryjnym to zalecane jest początkowo wprowadzenie bezwzględnej głodówki 12-24h. Ewentualnie, jeśli widzisz, że wymioty u psa się nie powtarzają to możesz podjąć próbę podania niewielkiej ilości karmy (znanej i dobrze tolerowanej). Możesz także spróbować podać psu letnią wodę. Jednak jeśli będzie nią wymiotował praktycznie zaraz po wypiciu – należy udać się do lekarza weterynarii.

Należy pamiętać, że niewskazane jest podawanie jakichkolwiek leków bez konsultacji z lekarzem weterynarii!

Ludzkie leki często różnią się składem i przede wszystkim dawkowaniem. Dodatkowo nie znając dokładnej przyczyny wymiotów, możemy takim działaniem psu zaszkodzić.

Przy okazji badań dobrze jest wyposażyć psią apteczkę na tzw. „czarną godzinę” w leki osłonowe – mogą przydać się zarówno w przypadku wystąpienia wymiotów jak i biegunki.

Wywoływanie wymiotów u psa

Czasem konieczne jest też specjalne wywołanie wymiotów. Jednak jeśli podejrzewasz spożycie czegokolwiek szkodliwego, trującego, drażniącego czy ciała obcego – należy jak najszybciej udać się do lekarza weterynarii. Nie zawsze warto wywoływać wymioty na własną rękę! Samodzielne próby wiążą się ze sporym ryzykiem, szczególnie w powyższych sytuacjach. Może na przykład dojść do ponownego podrażnienia górnego odcinka przewodu pokarmowego i jamy ustnej, zachłyśnięcia zwracaną treścią czy uszkodzenie ścian przełyku np. ostrymi krawędziami spożytego ciała obcego. Polecane do tego na różnych forach domowe sposoby mogą nie tylko się nie sprawdzić, ale także wyrządzić dodatkowe szkody.

Podsumowanie

Tak jak wspominałam na początku wymioty u psa stanowią istotną funkcję obronną. Przyczyn wymiotów jest bardzo wiele – przede wszystkim w przypadku spożycia pokarmów źle przez zwierzaka tolerowanych (nadwrażliwość pokarmowa), trujących czy też po połknięciu ciała obcego. Organizm stara się pozbyć „problemu” i rozpoczyna proces usuwania go. Przyczyny wymiotów nie zawsze muszą być związane z problemami w samym przewodzie pokarmowym.

Wszyscy dobrze wiemy, że karma czasem wraca, więc każdy opiekun psa powinien liczyć się z możliwością wystąpienia takiego objawu u swojego psiaka i powinien być w stanie tak ocenić sytuację, by w jak najlepszy i najszybszy sposób mu pomóc.