Psy asystujące to grupa specjalnie wyszkolonych czworonogów, których zadaniem jest pomoc i wsparcie osób z niepełnosprawnościami. Taki zwierzak jest na wagę złota i może w znacznym stopniu poprawić komfort życia oraz zadbać o bezpieczeństwo takich ludzi. Jak temat psów przewodników wygląda na świecie, a jak w polsce? Jak możemy podzielić psy asystujące?
Wiele twarzy psa asystującego
Wbrew pozorom nie jest tak, że psy pracujące wspierają osoby wyłącznie niewidome czy niedowidzące. Choć w filmach widzimy głównie taki obrazek, jest on znacznie bardziej rozbudowany. Psich pracowników dzielimy na różne kategorie, biorąc pod uwagę schorzenie osoby, którą zwierzę będzie się opiekować.
Przedstawia się to tak:
Psy dla osób z niepełnosprawnością ruchową
Psy asystujące osobom z niepełnosprawnością ruchową to tzw. psy serwisowe. Taki zwierzak potrafi przynieść konkretne przedmioty, otwierać szuflady i drzwi, zapalić światło, a nawet pomóc przy ubieraniu. Wiele z nich potrafi również wezwać pomoc i zaalarmować otoczenie w razie potrzeby czy nagłego wypadku.
Psy dla osób niesłyszących
Są to psy, które sygnalizują dźwięki. Przeznaczone są dla osób niesłyszących lub słabo słyszących. Ich zadaniem jest reagowanie na konkretne dźwięki w celu zwrócenia uwagi swojego opiekuna. Uczone są między innymi reakcji na dźwięk domofonu, telefonu czy alarmu przeciwpożarowego.
Psy wyczuwające atak choroby
Niewiele osób wie, że istnieją psy, które potrafią wyczuć nadchodzący atak choroby. Ich zadaniem w takiej sytuacji jest zaalarmowanie swojego opiekuna lub otoczenia. Najczęściej spotkamy psy przeznaczone dla osób z epilepsją, cukrzycą oraz zaburzeniami krążenia.
Psy dla osób z PTSD
Szkoli się również psy dla osób z zespołem stresu pourazowego (PTSD), które doświadczyły traumy i/lub mają ataki paniki. Taki pies potrafi odwrócić uwagę swojego opiekuna od ciężkiej sytuacji. Może być nauczony wyprowadzania takiej osoby w spokojne i ciche miejsce, a także pilnowania przestrzeni wokół swojego opiekuna.
Pies przewodnik
Pies przewodnik przeznaczony jest dla osób niewidomych i słabowidzących. Wyszkolony pies pomaga takiej osobie bezpiecznie poruszać się po ulicach miast czy miejscach użyteczności publicznej.
Liczba psów asystujących rośnie, ale nie w Polsce
Psów asystujących jest, na całe szczęście, coraz więcej. Z upływem czasu odkrywamy nowe możliwości wykorzystania psów w kontekście wspierania osób z niepełnosprawnościami, zaburzeniami i chorobami. Coraz częściej słyszy się o psach przygotowywanych dla osób z depresją, spektrum autyzmu czy niepełnosprawnością intelektualną. Niestety w Polsce pies asystujący to nadal rzadki widok. Wynika to między innymi z tego, że samych psów oraz osób szkolących psich asystentów, jest zaledwie garstka. Kolejnym dużym problemem jest finansowanie – wyszkolenie jednego psa to kwota nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Większość stowarzyszeń i fundacji zajmujących się przygotowaniem psów dla osób ze szczególnymi potrzebami, przekazuje je nieodpłatnie, a pozyskanie ogromnych kwot na wcześniejsze szkolenia nie należy do łatwych. W wielu krajach europejskich oraz USA temat psów asystujących jest bardzo rozwinięty. Według danych Assistance Dogs International z 2021 roku w Europie było 11106 pracujących psów asystujących. W Polsce? Wiemy o około 150 psach przewodnikach i tyle. Nie ma danych o certyfikowanych psach asystujących innych niż dla osób niewidomych. Sam brak statystyk informuje o tym, że ten temat dopiero u nas raczkuje. Na szczęście przybywa ośrodków zajmujących się przygotowywaniem psów do pomocy osobom z niepełnosprawnościami. Miejmy nadzieję, że wzrost świadomości wśród społeczeństwa przyczyni się do poprawy sytuacji.
aplikantka na trenera psów przewodników w Fundacji Vis Maior oraz dogoterapeutka AAI I stopnia. Wraz ze swoim psem, Irysem, odwiedza placówki medyczne, niosąc radość i wytchnienie chorym dzieciakom. Swoich sił próbuje także w sporcie dla retrieverów – dummy. W pracy z psami koncentruje się na prawidłowym wychowaniu, aby ułatwić opiekunom wspólne życie z ich podopiecznym.
